काठमाडौं ।
लिथियम आयन ब्याट्रीको मूल्य यस वर्ष एक दशक भन्दा बढी समयमा पहिलो पटक बढेको छ। कच्चा पदार्थको बढ्दो लागतले कार उद्योगको विद्युतीय सवारीलाई ठूलो बजार उत्पादनमा परिणत गर्ने प्रयासलाई चुनौती हुने अपेक्षा गरिएको फाइनान्सियल टाइम्सले उल्लेख गरेको छ।
लिथियम, कोबाल्ट र निकेल जस्ता ब्याट्री धातुहरूको बढ्दो मूल्य र उच्च कम्पोनेन्ट लागतहरूले ब्याट्री प्याकको मूल्यहरू प्रति किलोवाट १५१ अमेरिकी डलरसम्म पुगेको छ। यो एक वर्ष अघिको तुलनामा ७ प्रतिशतले बढेको हो। र, ब्लुमबर्ग एनईएफले २०१० मा वार्षिक सर्वेक्षण शुरु गरेपछिको यो पहिलो वृद्धि हो।
कम्पनीले अर्को वर्ष मूल्यहरु प्रति किलोवाट आवर डलर १५२ अमेरिकी डलर सम्म बढ्ने अपेक्षा गरेका छन्। २०१० मा मूल्यहरु औसतमा प्रति किलोवाट आवर १ हजार १६० अमेरिकी डलर थियो।
कार उद्योगले लामो समयदेखि प्रति किलोवाट आवर ब्याट्री प्याक १०० अमेरिकी डलरलाई बिन्दुको रूपमा हेरेका छन्। यस्तो अवस्थामा विद्युतीय कारहरू दहन इन्जिन वाहनहरूसँग प्रतिस्पर्धात्मक हुनेछन्।
यद्यपि, २०२१ को शुरुदेखि लिथियमको मूल्य १० गुणा बढेको छ र निकल ७५ प्रतिशतले बढेको छ, जबकि कोबाल्टको मूल्य यस वर्ष २०२० को औसतभन्दा दोब्बर भएको छ।
ब्लूमबर्ग एनईएपले २०२६ सम्म १०० अमेरिकी डलर प्रति किलोवाट आवर लेभल पुग्ने अनुमान गरेको छ। यो पहिलो अपेक्षा गरिएको भन्दा दुई वर्ष पछि हो।
‘नकारात्मक रूपमा अटोमेकरहरूको लागि सब्सिडीविना क्षेत्रहरूमा ठूलो बजार ईभी उत्पादन र बिक्री गर्ने क्षमतालाई असर गर्नेछ,’ यसले भन्यो।
उच्च लागत ब्याट्री ऊर्जा भण्डारण परियोजनाहरूको अर्थतन्त्रको लागि पनि समस्याग्रस्त हुन सक्छ जुन ग्रिडलाई स्थिर गर्न महत्तवपूर्ण छ जुन बीचमा नवीकरणीय ऊर्जा बढ्दै जान्छ।
कार कम्पनीहरू र चिनियाँ बजारमा सेल निर्माताहरूले कोबाल्ट र निकेल प्रयोग नगर्ने तर छोटो दायरा भएका सस्तो लिथियम आइरन फस्फेट (एलएफपी) ब्याट्रीहरूमा स्विच नगरेको भए ब्याट्री प्याकको मूल्यमा वृद्धि अझ बढी हुने थियो।
२०२२मा, लिथियम–आयन ब्याट्रीहरूको लागि ६०३ गिगावाट घण्टाको माग थियो, जुन अघिल्लो वर्षको स्तर लगभग दोब्बर थियो। आपूर्ति चेनहरू जारी राख्न संघर्ष गरिरहेका छन्।
लिथियम–आयन ब्याट्री प्याक मूल्यहरू विभिन्न क्षेत्रहरूमा उल्लेखनीय रूपमा भिन्न हुन्छन्। चीनमा तिनीहरूको लागत औसतमा १२७ अमेरिकी डलर प्रति किलोवाट आवर छ भने अमेरिका र युरोपमा मूल्यहरू क्रमशः २४ र ३३ प्रतिशत बढी छ।
मूल्यमा यस्तो भिन्नता हुनुमा कम विकसित पश्चिमी बजारहरूमा उच्च उत्पादन लागतका साथै निकल र कोबाल्ट प्रयोग गर्ने लामो–दायरा ब्याट्रीहरूको लागि तिनीहरूको प्राथमिकतालाई लिइएको छ।
प्रकाशित: २२ मंसिर २०७९, बिहीबार
