काठमाडौं ।
युरोपेली आयोगले स्मार्टफोन निर्माताहरूले व्यावसायिक मर्मत कम्पनीहरूलाई स्पेयर पार्ट्स उपलब्ध गराउनु पर्ने नयाँ नियमको प्रस्ताव गरेको छ। यी फोन रिलिज भएको कम्तिमा पाँच वर्षको लागि उपलब्ध हुनुपर्दछ।
केहि गलत भएमा उपभोक्ताहरूले तिनीहरूलाई प्रतिस्थापन गर्नुको सट्टा आफ्नो फोन मर्मत गर्न सक्ने सुनिश्चित गर्नका लागि नयाँ नियमहरु ल्याउन लागेको हो।
युरोपेली आयोग नियामकहरूले वातावरणीय प्रभावलाई कम गर्ने व्यापक प्रयासको रूपमा त्यहाँ बेचिने स्मार्टफोन र ट्याब्लेटहरूका कम्तिमा पाँच वर्षको लागि १५ विभिन्न प्रकारका स्पेयर पार्टहरू उपलब्ध हुनेपर्ने नयाँ नियममा प्रस्ताव गरेका छन्।
अगस्ट ३१ मा पोस्ट गरिएको “इकोडिजाइन रिक्वायरमेन्टस फर मोबाइल फोन्स, कर्डलेस फोन्स एण्डस्लेट ट्याब्लेट्सको” नामक मस्यौदा नियमले फोन र ट्याब्लेटहरूका प्रयोगकर्ताहरूले प्रायः समयअघि नै प्रतिस्थापन गरेका छन् र डिभाइसहरुको जीवनको अन्त्य भन्दा अगाडि पर्याप्त रूपमा प्रयोग वा पुन: प्रयोग गरिएको छैन भन्ने उल्लेख गरेको छ।
लागत भनेको ऊर्जा र नयाँ फोनहरूका लागि पृथ्वीबाट उत्खनन गरिएको नयाँ सामग्रीहरू, र घरहरूमा बसेर प्रयोग नगरिएका सामग्रीहरू हुन्। आयोगको निष्कर्षअनुसार स्मार्टफोनको आयु पाँच वर्षले विस्तार गर्नु भनेको तिनीहरूको वर्तमान सामान्य दुई-तीन वर्षको जीवनबाट ५० लाख कारहरू सडकबाट हटाउनु जस्तै हुनेछ।
सबैभन्दा उल्लेखनीय प्रस्तावित समाधान (एनेक्स २ मा सूचीबद्ध) फोन निर्माताहरू र बिक्रेताहरूका लागि बजारबाट फोन हटाइएको मितिपछि पाँच वर्षसम्म “व्यावसायिक मर्मतकर्ताहरू” उपलब्ध गराउनु हो। ती मर्मतकर्ताहरूले ब्याट्री, डिस्प्ले, क्यामरा, चार्जिङ पोर्टहरू, मेकानिकल बटनहरू, माइक्रोफोनहरू, स्पिकरहरू, र हिंज एसेम्ब्लीहरू (फोल्डिङ फोन र ट्याब्लेटहरू सहित) लगायतका भागहरूमा पहुँच पाउनेछन्।
फोन कम्पनीहरूले पनि विकल्प पाउँछन्: या त फोन मालिकहरूलाई प्रतिस्थापन ब्याट्री र ब्याक-कभरहरू उपलब्ध गराउनुपर्नेछ वा न्यूनतम मापदण्डहरू पूरा गर्ने ब्याट्रीहरू डिजाइन गर्नुपर्नेछ। जसमा ५०० फुल चार्जिङ साइकल पछि पनि ८३ प्रतिशत र १,००० फुल चार्जिङ साइकल पछि ८० प्रतिशत रहेको छ। उदाहरणका लागि, एप्पलले हाल दाबी गर्छ कि यसको आईफोनहरू ५०० फूल चार्ज चक्रपछि पनि ब्याट्री ८० प्रतिशत क्षमता कायम राख्न डिजाइन गरिएको हो।
स्मार्टफोनका खरिदकर्ताहरूले प्रस्तावित नियमहरूअन्तर्गत डिस्प्ले, सिम र मेमोरी कार्ड ट्रे, माइक्रोफोनहरू, चार्जिङ पोर्टहरू र हिंजहरूमा पनि पहुँच पाउँछन्। ती सबै भागहरूका लागि मर्मत निर्देशनहरू उपकरणहरूको मार्केटिङको अन्तिम दिन पछि सात वर्षसम्म उपलब्ध हुनुपर्दछ, भने पेशेवर मर्मतकर्ताहरूको लागि दर्ता र पहुँच प्राप्त गर्न अपेक्षाकृत खुला प्रणालीहरूको साथ हुनुपर्नेछ।
यस बाहेक मर्मत निर्देशनहरू विस्फोटित दृश्यहरू, बोर्ड र वायरिङ्ग योजनाहरू, आवश्यक भएमा, र कुनै पनि लक-डाउन भागहरूलाई अधिकृत गर्न आवश्यक सफ्टवेयरमा पहुँच सहित पर्याप्त मात्रामा व्यापक हुनुपर्छ।
आयोगको नयाँ मस्यौदामा मर्मत र विश्वसनीयता दुवै तर्फ प्रस्तावित नियमहरूमा धेरै कुराहरू छन्।
प्रकाशित: १९ भाद्र २०७९, आईतवार
