काठमाडौं ।
विश्वभरका मानिसहरु अझै पनि एलियन पत्ता लगाउने प्रयासमा छन् । संसारभरका वैज्ञानिकहरूले पृथ्वीमा वा बाहिर कुनै एलियन सभ्यता रहेको अनुमान गर्दै दिनरात त्यसको खोजी गरिरहेका छन्। यसैबीच, चीनले विदेशी सभ्यताको संकेत प्राप्त गरेको हुनसक्ने खबर विश्वभर फैलिएको छ।
चीनको ‘स्काई आई’ यो समाचारको केन्द्रमा छ। यो दक्षिणपश्चिम चीनको गुइझोउ प्रान्तमा अवस्थित ५०० मिटर एपर्चर गोलाकार रेडियो टेलिस्कोप (एफएएसटी) हो।
चिनियाँ सरकारको समर्थन रहेको ‘साइन्स एन्ड टेक्नोलोजी डेली’को रिपोर्टमा यस बारेमा जानकारीहरु दिईएको छ। रिपोर्टले एक्स्ट्राटेरेस्ट्रियल सिभिलाइजेशन सर्च टोलीका प्रमुख वैज्ञानिक झाङ टोन्जीलाई उद्धृत गरेको छ। यस टोलीलाई बेइजिङ नर्मल युनिभर्सिटी, चाइनिज एकेडेमी अफ साइन्सेजको राष्ट्रिय खगोलीय अब्जर्भेटरी र क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयले सहकार्य गरेको गठन गरेको हो।
झाङ टोन्जीले भनेअनुसार उनको टोलीले सन् २०२० मा पजलसहित २ सेट संकेतहरू देखेको थियो। यी संकेतहरू फास्ट टेलिस्कोपले सन् २०१९ मा क्याप्चर गरेका थिए। यसबाहेक एक्सोप्लानेटलाई लक्षित गरी सङ्कलन गरिएको तथ्यांकबाट पनि यो वर्ष सङ्केत प्राप्त भएको छ। सूर्य बाहेक अन्य ताराहरूलाई परिक्रमा गर्ने ग्रहहरूलाई एक्सोप्लानेट्स भनिन्छ।
यद्यपि झाङले यी संकेतहरू रेडियो हस्तक्षेपका कारण पनि हुनसक्ने सम्भावना भएको बताएका छन्। तर ‘साइन्स एन्ड टेक्नोलोजी डेली’ ले हाल आफ्नो वेबसाइटबाट यो रिपोर्टलाई हटाएको छ।
स्पेस डटकमका अनुसार, फास्ट टेलिस्कोपको बारेमा यी अफवाहहरू बारे थप जानकारी प्राप्त गर्न, विज्ञहरू बेइजिङ नर्मल युनिभर्सिटीका अन्वेषकहरूसँग काम गर्ने वैज्ञानिकहरूसम्म पनि पुगे। यसमा क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयको खगोल विज्ञान विभागका डान वर्थिमर समावेश छन्। उनले फास्टमार्फत एलियनहरूले सिग्नल पठाएको कुरा अस्वीकार गरे।
उनले रेडियो हस्तक्षेपको कारण यी संकेतहरू क्याप्चर भएको दाबी गरे। यी संकेतहरू अन्य संसारबाट आएका होइनन् तर रेडियो प्रदूषणका कारण पृथ्वीबाट नै निस्किएका हुन्। यसलाई रेडियो फ्रिक्वेन्सी हस्तक्षेप पनि भनिन्छ। यस्ता संकेतहरू फोन, टिभी ट्रान्समिटर, राडार वा स्याटेलाइटहरुबाट आउन सक्छन्। उनले अब्जर्भेटरी नजिकका इलेक्ट्रोनिक्स र कम्प्युटरले पनि कमजोर रेडियो प्रसारण गराउन सक्ने बताए।
वर्थिमरले बताएअनुसार अनुसन्धानकर्ताहरूले अहिलेसम्म पत्ता लगाएका सबै संकेतहरू हाम्रो आफ्नै सभ्यताबाट आएका हुन्, न कि एलियनहरूबाट। बढ्दो रेडियो प्रदुषणका कारण यो सबै भइरहेको उनले बताए। कतिपय रेडियो ब्यान्डले स्याटेलाइट र ट्रान्समिटरको अत्यधिक उत्पादनका कारण अनुसन्धानकर्ताहरूलाई समस्या परिरहेको छ।
वर्थिमरले भने, ‘यस्ता कार्यहरू पूरा गर्न हामीले चन्द्रमासम्म जानुपर्ने हुन सक्छ, किनभने त्यहाँ हामी त्यस्ता रेडियो हस्तक्षेपबाट बच्नेछौं।’
प्रकाशित: ४ असार २०७९, शनिबार
