काठमाडौं ।
इलन मस्कको स्पेसएक्स र यसको स्याटेलाइट व्यवसायको प्रतिद्वन्द्वी भियास्याट इंक एक आपसमा आरोप प्रत्यारोपमा उत्रिएका छन्।
दुबैले अमेरिकाको वाशिंगटनस्थित प्रमुख नियामकको अगाडि झगडा गरिरहेका छन् जसमा स्पेसएक्सले भियासेटलाई “स्याटेलाइट (भूउपग्रह) उद्योगको प्रमुख अवरोधकर्ता” भनेको ब्लूमबर्गले रिपोर्ट गरेको छ। यसका साथै भियास्याटले त्यसको जवाफ दिँदै स्पेसएक्सलाई आफ्नो बयानबाजी चक्र घुमाउँदै गरेको र खाली आउने बताएको छ।
ब्लूमबर्गको रिपोर्टअनुसार अमेरिकी फेडरल कम्युनिकेसन्स कमिसन( एफसीसी)मा विवादित फाइलिङमा खेलिरहेको विवादको नतिजाले अन्तरिक्ष कक्षबाट ब्रोडब्यान्डको बढ्दो बजारका साथै ठाउँको सुरक्षा दुवैलाई असर गर्न सक्नेछ।
स्याटेलाइट इन्टरनेट ग्रामीण क्षेत्रहरूमा उपयोगी छ जहाँ फाइबर अप्टिक लाइनहरू बिछ्याउन धेरै महँगो छ, साथै विमानहरू, जहाजहरू र मनोरञ्जनात्मक सवारीहरूमा इन्टरनेट उपलब्ध गराउनको लागि उपयोगी हुन्छ। भियास्याटले गत वर्ष लगभग ५ लाख ९० हजार अमेरिकी ग्राहकहरूलाई उपभोक्ता ब्रोडब्यान्ड सेवाहरू उपलब्ध गराएको थियो।
उता स्पेसएक्स भनेर चिनिने स्पेस एक्सप्लोरेसन टेक्नोलोजी कर्पोरेशनले यसको स्टारलिंक फ्लीटमा लगभग २,५०० पहिलो पुस्ताका स्याटेलाइटहरू प्रक्षेपण गरेको र विश्वव्यापी रूपमा लगभग ५ लाख सदस्यहरूलाई सेवा प्रदान गरेको बताएको छ।
नर्दन स्काई रिसर्चकाअनुसार स्याटेलाइट सेवामा अहिलेको १२ अर्ब डलरको तुलनामा २०३० सम्ममा विश्व बजार ३० अर्ब डलर हुन सक्छ।
भियास्याट ठूला, महँगो स्याटेलाइटहरूमा निर्भर गर्दछ जुन उच्च कक्षहरूमा रहेर काम गर्दछन। यसले बताएअनुसार यसको अन्तरिक्ष यान र अन्य कम्पनीहरुको लागि सेवा संचालन गर्न लो अर्बिट पार गर्नु आवश्यक पर्दछ जहाँ स्पेसएक्सको स्टारलिंक कन्स्टलेसन रहेको छ।
‘अत्यधिक धेरै स्टारलिङ्कहरूले अन्तरिक्षमा विनाशकारी टक्करहरूको जोखिम बढाउनेछ, भियास्याटले एफसीसीलाई फाइलिङमा भन्यो, जसले ३० हजार स्याटेलाइटहरूको नयाँ फ्लीटको लागि स्पेसएक्स योजनाहरूको समीक्षा गरिरहेको छ।
कम्पनीहरूको तर्क जून १० सम्म पनि जारी रहेको छ, किनकि स्पेसएक्सले एक फाइलिङमा एफसीसीलाई मोबाइल स्याटेलाइट सञ्चार कम्पनी इनमारसेट ग्रुप होल्डिङ्स लिमिटेड किन्नको लागि भियास्याटको अनुमति अस्वीकार गर्न आग्रह गरेको थियो।
अन्तरिक्षमा भीडले बढ्दो ध्यान खिचिरहेको छ। युनियन अफ कन्सर्ड साइन्टिस्ट्सकाअनुसार हाल पृथ्वीको परिक्रमा गर्ने करिब ५ हजार स्याटेलाइट छन्। अन्तरिक्ष टक्करहरूले खतरनाक फोहोर फैलाउन सक्छ जुन दशकौं वा लामो समयसम्म घुम्छ।
स्पेसएक्सले एफसीसीलाई यसले “ग्रामीण र दुर्गम क्षेत्रहरूमा उपभोक्ताहरूको संख्यालाई वास्तवमै बलियो ब्रोडब्यान्डको साथ ड्राइभ गर्न” आफ्नो स्याटेलाइट नेटवर्कलाई “बढाईरहेको” सूचित गरेको छ, जुन उच्च-स्पीड इन्टरनेटमा पहुँच फराकिलो गर्ने अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको इच्छासँग मिल्दोजुल्दो छ।
यसले भियास्याटको आलोचनाको जवाफ दिन्छ जसमा यसको स्टारलिंक स्याटेलाइटहरू सुरक्षित छन् र टक्करबाट बच्न वा केवल कक्षबाट बाहिर निस्कन र असफल भएमा मात्र हानिको बाटोबाट बाहिर निस्कन सक्छन।
उता भियास्याटले पृथ्वीमा झर्ने स्याटेलाइटहरू जलेर खतरा निम्त्याउने बताएको छ। यसले अमेरिकी न्यायाधीशहरूलाई स्पेसएक्सलाई कक्ष परिवर्तन गर्न दिने आदेश दिन आग्रह गरेको छ किनभने एफसीसीले पूर्ण वातावरणीय समीक्षा सञ्चालन नगरेको भियास्याटले तर्क गर्दछ।
प्रकाशित: ४ असार २०७९, शनिबार
