काठमाडौं ।
मंगल ग्रहको सतहमा यात्रा गरिरहेको नासाको अटोनोमस हेलिकप्टर इन्जेनुइटीको अगाडि समस्या देखिएको छ। यसको एउटा सेन्सर बिग्रिएसँगै सञ्चालनमा अवरोध आएको छ।
यस हेलिकप्टरका प्रमुख पाइलटले मंगल ग्रहको चुनौतीपूर्ण वातावरणमा हेलिकप्टरको सेन्सर फेल भएको र त्यसविना मिसनमा अगाडि बढ्न गाह्रो हुने बताए।
नासाको मंगल मिशनमा गएको इन्जेनुइटी हेलिकप्टरले हालै मंगल ग्रहमा आफ्नो उडानको भिडियो पठाएको थियो, जसलाई नासाले पनि शेयर गरेको थियो। हेलिकप्टरले मंगल ग्रहको सतहको अद्भुत दृश्य देखायो।
हाल हेलिकप्टरका प्रमुख पाइलट हाभर्ड ग्रिपले ब्लग पोष्टमार्फत यसको सेन्सर खराब भएको जानकारी दिएका छन्। सो सेन्सरलाई इन्क्लिनोमिटर भनिन्छ। यसलाई ठीक गर्न कम्प्युटर प्याच आवश्यक हुनेछ।
इन्जेनुइटी हेलिकप्टर फेब्रुअरी २०२१ देखि मंगल ग्रहमा नासाको पर्सिभेरन्स रोभरसँगै छ। त्यसयता यसले मंगल ग्रहको सतहमा २८ उडान गरिसकेको छ भने पृथ्वीबाट लैजाँदा कम उडान गर्ने योजना थियो। नासाले यसलाई पठाउनुको पहिलो उद्देश्य मंगल ग्रहमा हेलिकप्टर उड्न सक्छ कि सक्दैन भनेर जान्न थियो? इन्जेनुइटीले भन्यो कि हो, यो उड्न सक्छ र त्यो भन्दा धेरै गर्न सक्छ।
मंगल ग्रहको चुनौतीपूर्ण वातावरणले यसको अगाडि समस्याहरू खडा गरिरहेको छ। त्यहाँ यति लामो समय बस्ने अपेक्षा नगरिएको इन्जेनुइटी हेलिकप्टरका प्रमुख पाइलट बताउँछन् । मङ्गल ग्रहमा जाडोको छोटो दिनमा पनि सूर्यबाट त्यति ऊर्जा लिन सक्ने गरी डिजाइन गरी पठाइएको थिएन्, जसले यसको संचालन जारी रहन सक्छ। त्यसैले राति यसलाई बन्द गर्नुपर्छ।
मंगल ग्रहको जेजेरो क्रेटरमा सिजन जाडोमा परिणत भएको हुनाले, इन्जेनुइटीको अवस्था सहजताका लागि झन् चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको छ, जुन धेरै तातो मंगल वसन्तमा छोटो उडान परीक्षण अभियानको लागि डिजाइन गरिएको थियो।
रातीको समयमा यसले माइनस ८० डिग्रीको चिसो रातहरू सहन सक्नुपर्दछ र उच्च तामक्रमको उतार चढावल] यसको इलेक्ट्रोनिक भागहरूमा क्षति पुर्याउँछ। तापक्रममा ठुलो भिन्नताको बारम्बार एक्सपोजरका कारण यसले बढी क्षति पनि बेहोर्छ।
हेलिकप्टरका प्रमुख पाइलट हाभर्ड ग्रिपले इन्जेनुइटी हेलिकप्टरको इनक्लिनोमिटर सेन्सरमा क्षति पुग्ने सम्भावनालाई ध्यानमा राखी मंगल ग्रहमा जानुअघि कम्प्युटर प्याच तयार गरेको बताए। यो प्याचले अन्य सेन्सरहरूबाट जानकारी लिनेछ जसले हेलिकप्टरले इन्क्लिनोमिटर सेन्सरबाट जानकारी प्राप्त गरिरहेको छैन भनेर बुझ्दैन। यो प्याच छिट्टै हेलिकप्टरमा जडान गरी फेरि उडान गर्न सक्ने ग्रिपले बताए ।
“यदि सबै कुरा राम्ररी चल्यो भने, अर्को केही समाधानहरूमा, टोलीले अपलिङ्किङ र सफ्टवेयर प्याचलाई लागू गर्ने अन्तिम रूप दिने अपेक्षा गर्दछ, जुन नयाँ सफ्टवेयर योजनाअनुसार सञ्चालन भइरहेको सुनिश्चित गर्न गतिविधिहरू कमिसन गरेर पछ्याइनेछ।” उनले लेखेका छन्।
प्रकाशित: २९ जेष्ठ २०७९, आईतवार
