काठमाडौं ।
एक चिनियाँ दूरसञ्चार सेवा प्रदायकले क्वान्टम टेक प्रयोग गरेर तयार पारेको स्मार्टफोन सार्वजनिक गर्यो जसले उपकरणमा प्रयोगकर्ता च्याट लगभग “अनह्याकबल” भएको सुनिश्चित गर्न सक्छ।
चाइना टेलिकमद्वारा लन्च गरिएको, टियानी नं. १ २०२२ (Tianyi No.1 2022)नामक क्वान्टम-सुरक्षित इन्क्रिप्शन मोड्युल र उद्देश्य-निर्मित सिम कार्डको साथ माउन्ट गरिएको स्मार्टफोन हो जसले क्वान्टम की वितरण प्रयोग गरी फोनमा भ्वाइस कलहरू इन्क्रिप्ट र डिसिफर गर्न सक्ने साइन्स डेलीले मंगलबार रिपोर्ट गरेको छ।
दूरसञ्चार जायन्ट र स्टार्टअप क्वान्टमसीटेक (QuantumCTeck)ले सन् २०२१ मा क्वान्टम-आधारित सञ्चारको विकास गर्न र बजारमा सहज ज्ञान ल्याउनका लागि संयुक्त उद्यम स्थापना गरेको थियो।
चिनियाँ वैज्ञानिकहरू, जसमध्ये केही क्वान्टमसीटेकको संस्थापक टोलीका भाग थिए, अगस्ट २०१६ मा प्रक्षेपण गरिएको विश्वको पहिलो क्वान्टम स्याटेलाइट मिसियससँग क्वान्टम की वितरणको परीक्षण गरे।
परम्परागत क्रिप्टोग्राफीको विपरीत, टेक्नोलोजीले क्वान्टम सुपरपोजिसन अवस्थाहरूमा एकल फोटानहरू प्रयोग गर्दछ जसद्वारा टाढाका पक्षहरू बीच बिना शर्त सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्न की इम्बेड गरिएको छ।
क्वान्टम सुपरपोजिसन क्वान्टम मेकानिक्सको आधारभूत सिद्धान्त हो, जसमा शास्त्रीय भौतिकीमा भएका तरंगहरू जस्तै कुनै पनि दुई वा बढी क्वान्टम अवस्थाहरूसँगै जोड्न सकिन्छ।
यसमा हुने संचार, त्यसैले, “अनह्याकेबल” अर्थात ह्याक गर्न नसकिने रहेको छ किनकि की अर्थात चाबीलाई रोक्ने कुनै पनि प्रयास प्रेषक र संभावित प्राप्तकर्ता दुवैलाई तुरुन्तै थाहा हुने समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले रिपोर्ट गरेको छ।
“जब प्रयोगकर्ताले क्वान्टम-सुरक्षित च्याट सुरु गर्छ, उसको पहिचान प्रमाणित गर्नको लागि एक गोप्य की अनियमित रूपमा उत्पन्न हुनेछ,” क्वान्टमसीटेकका इन्जिनियर झाङ रुटोङले भने, “प्रमाणीकरण पछि, क्वान्टम नेटवर्कले भ्वाइस डाटा इन्क्रिप्ट गर्न नयाँ वास्तविक समयमा आधारित ‘की’ उत्पन्न गर्नेछ।”
“की अनियमित रूपमा उत्पन्न हुन्छ, यसलाई क्र्याक गर्न गाह्रो हुन्छ र कल गरेपछि तुरुन्तै रद्द गरिन्छ,” झाङले थपे। सेसन समाप्त भएपछि, की तुरुन्तै रद्द गरिन्छ, र प्रत्येक शब्द गोप्य राखिएको हुनेछ, त्यसैले त्यहाँ अरुले ह्याक गर्ने वा जानकारी लिने कुनै डर छैन।
प्रेषक र प्रापक दुवैले क्वान्टम प्रविधिमा आधारित फोन प्रयोग गर्दा यो सेवा उपलब्ध हुनेछ।
टियानी नं. १ २०२२ मोबाइल फोनको अन्य फिचर
यो स्मार्टफोन यूनिसोक टी७५१० फाइभजी चिपका साथमा उपलब्ध रहेको छ जुन कुलप्याडको बजेट ५जी मोबाइल फोन – कुलप्याड एक्स१० द्वारा पनि प्रयोग गरिएको थियो।
यो फोनमा स्ट्याण्डअलोन तथा नन स्ट्याण्डअलोन डुअल ब्याण्ड नेटवर्क समर्थन गर्दछ। चिपसेटले चीनका सबै मुख्य आधारका ५जी फ्रिक्वेन्सी ब्यान्डहरू साथै पूर्ण नेटकम फोरजीलाई समर्थन गर्दछ।
टियानी नं. १ स्मार्टफोन एचडी प्लस रिजोल्युसन भएको ६.५ इन्चको वाटरड्रप स्क्रिन रहेको छ भने डिभाइसमा पछाडि माउन्ट गरिएको फिंगरप्रिन्ट सेन्सर राखिएको छ । यो ४जी र्याम र ६४जीबी भण्डारण विकल्पमा उपलब्ध छ। फोन एन्ड्रोइड पाई ओएसमा चल्ने फोनमा ५१००एमएएच ब्याट्री प्याक राखिएको छ।
प्रकाशित: ३ जेष्ठ २०७९, मंगलवार
